woensdag 6 juni 2007

Verdrukt door een megatheater


"Ik wil volledig worden schadeloos gesteld"


CENTRUM - Amusementskoning Joop van den Ende heeft zijn zinnen gezet op een megatheatercomplex met zo'n 1500 stoelen waar ooit het Nieuwe de la Mar Theater en de Calypso-bioscopen stonden, aan de meanderende Marnixstraat nabij het Leidseplein. Om mega te kunnen gaan, worden ook woonpanden geannexeerd. En tegenover een aantal (halve) woningen aan de Leidsekade komt zo’n hoge muur te staan dat het er ook overdag ‘pikkedonker’ zal zijn. Alhoewel verhuizen in dit geval niet verplicht is, wordt het toch aangeraden.
‘Het culturele hart van Amsterdam moet in 2008 een beetje mooier zijn dankzij Joop en Janine van den Ende’, berichtte het ANP in januari 2006. ‘Hun VandenEnde Foundation steekt 45 miljoen euro in het verbouwen van het aftandse Nieuwe de la Martheater.’
Het moet vooral het ‘aftandse’ zijn wat arrogantie bij het kapitaal heeft veroorzaakt en de verwachting dat de buurt terstond de rode loper zou uitrollen voor het plan. Maar de werkelijkheid is zoals vaak weerbarstiger. In 2005 werd het plan bekendgemaakt. Toen kreeg je de poppen aan het dansen en huilen. Bewoners van de Marnixstraat kregen naast de standaardverhuiskosten nog eens 50.000 euro aangeboden. Sommigen prijsden zich rijk en namen het aanbod direct aan, maar niet iedereen liet zich zonder meer verblinden.


Een van hen heet Joseph van Zweden. Op deze ‘die hards’ wordt flink psychologische en juridische druk uitgeoefend. Deal or no deal! Take it or shake it. Maar Van Zweden vindt dat hij er maar bekaaid vanaf komt. “Ik wil schadeloos worden gesteld voor de schade die ik lijd en het huidige aanbod is niet toereikend.”
Daarbij neemt hij drie ‘componenten’ in ogenschouw. De verhuizings- en herinrichtingskosten, de verbouwingskosten en de huurschade? Van Zweden liet in 2004 zijn keuken verbouwen met veel liefde en voor 32.000 euro. Daarvoor wordt hij maar tot 25.000 schadeloosgesteld. En aangezien wettelijk standaard 5.000 euro staat voor gedwongen verhuis- en herinrichtingskosten, praat je al over een drievijfde luchtkasteel. En op niet eens zo lange termijn blijft van de resterende 20.000 euro vrijwel niets over.
Van Zweden krijgt natuurlijk voor zijn lang-zal-die-leven niet meer een gelijkwaardige locatie tegen zijn huidige huurprijs? Laten we eerlijk zijn: wie woont er nou voor 200 euro in het culturele hart van een vermaarde Europese stad. “Ik zal terechtkomen in een huur van vier- tot vijfhonderd euro. Dat houdt in een jaarlijkse verhoging van 3.000 tot 3.600 euro”, rekent hij voor. “Dat betekent dat men mijn huurschade maar voor vijf jaar compenseert.” Wat vindt hij dan redelijk? “Langer dan tien jaar.”

De geannexeerde panden zijn dichtgetimmerd maar ook het eerst volgende pand rechts moet mee in de plannen


Maar het gaat niet alleen om geld. Afgelopen dinsdag stond de kwestie op de agenda tijdens de vergadering van de commissie Bouwen, Wonen & Stedelijke Ontwikkeling van het stadsdeel Centrum. Drie bewoners kregen inspraak. Een bewoonster zei: “Ik woon er perfect, ik ben gelukkig. Nu word ik in een hoek gedrukt. Weet u wat dat doet qua emoties en stress. Waarom moeten wij op lange termijn alle consequenties dragen?” Een andere bewoner zei: “Er komt een veel te groot theater.”


"Voor vijfduizend zilverlingen"

R. Sandelowsky
Stadsdeelwethouder Els Iping had het maar moeilijk en de raad was vooral niet spreken over de karige verhuis- en herinrichtingscompenstatie voor twintig huishoudens aan de Leidsekade die elders het daglicht zullen moeten gaan zoeken. Zij krijgen slechts de verhuiskosten vergoed. “Twintig huishoudens worden gedecimeerd tot een sluitpost van 100.000 euro”, zei een bewoner geëmotioneerd tijdens zijn inspraak. G. Korthof van de PvdA sprak zelfs van “zilverlingen van 5.000 euro”. Deze vergelijking met het verraad van Judas schoot Iping in het verkeerde keelgat. “Ik maak bezwaar tegen deze term.” Oké, Korthof slikte zijn woorden weer in maar kreeg bijval van R. Fernandez van AmsterdamAnders/De Groenen: “We praten maar steeds over het wettelijk minimum maar laten we kijken wat er maximaal mogelijk is.” Kortom: Joop en Janine, tast eens wat dieper in de buidel. Althans, die boodschap zal Iping helder en met succes moeten overbrengen, wil ze als wethouder culturele geschiedenis schrijven.

J. van Lissum van de VVD hield de zaak in evenwicht en zei: “Het is een Amsterdams belang dat die theaters er komen.” En dat vond R. Sandelowsky van Opheffen.nu ook. “Maar niet zolang de bewoners ontevreden zijn.” Al met al verwoordde Korthof de algemene opvatting onder het ratjetoe van politieke partijen (maar liefst zes!): “Er moet een doorbraak komen want het heeft veel te lang geduurd.” Hoe voelde Van Zweden zich na afloop? Gereserveerd antwoordt hij: “Het is moeilijk. Maar duidelijk is dat de raad vindt dat er een goede oplossing moet komen. In elk geval zie ik het ook voor mij als een uitdaging; ik zal moeten reageren en handelen.”

Els Iping



Wat wordt nou de naam van het nieuwe megatheater? Over het algemeen wordt gesproken van de Nieuwe de la Mar Theaters. Soms hoor je: Marnix Theaters. Het ANP berichtte in 2006 nadrukkelijk: Het wordt ‘géén Joop van den Ende-Theater’. Maar menig bewoner zal denken: ‘Joop van Ellende-Theater’. Stadsdeelpolitiek. Een hoog dorpsgehalte maar met een genadeloos impact op de lokale bevolking.